Ăn uống để phòng bệnh gút

Các bệnh “mắc phải” của thời buổi hiện đại ngày 1 nhiều, gút (gout) là bệnh phổ biến và thường gặp nhất tại các quý ông thành đạt, quý ông thích la cà ở bàn nhậu và ít về nhà ăn cơm với vợ. Vậy nên 1 chính sách dinh dưỡng không phù hợp, vô tội vạ đã khiến bệnh nhân gút ngày một nhiều...

Chế độ ăn uống ảnh hưởng hầu hết tới tình trạng bệnh gút.

Bệnh xuất hiện do đâu?

Bệnh gút đã được coi là 1 bệnh lý rối loạn chuyển hóa purine ở người, làm tăng tổng hợp acid uric và/hoặc giảm thải acid uric ra ngoài, gây nâng cao acid uric trong máu. Người bị bệnh gút có biểu hiện trước tiên là thường đau tại ngón chân cái, có hiện tượng các tophi (u cục) ở khớp, quanh khớp, tại vành tai. Khởi bệnh đột ngột bằng một cơn viêm khớp cấp với tính chất: sưng, nóng, đỏ, đau dữ dội, đột ngột tại một khớp làm người bệnh rất đau đớn, không thể đi lại được. Bệnh diễn biến từng đợt, giữa các cơn viêm cấp có những giai đoạn các khớp hoàn toàn hết đau, người bệnh tưởng mình đã khỏi. Giai đoạn trước nhất thường không có bất kỳ triệu chứng nào ngoại trừ nồng độ acid uric trong máu cao. Các triệu chứng đầu tiên thường gặp là ngón cái sưng đỏ và đau nhức. Thường thì cơn đau sẽ xảy tới sau một tác động vật lý nào đó ở chỗ bị đau, hoặc sau một sự kiện vào dinh dưỡng (ăn nhậu, tiệc tùng). Đau thường xuất hiện tại các khớp bao gồm các khớp mắt cá chân, bàn chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay và khớp nhỏ của bàn tay, có lúc tại những khớp nhỏ có ở khắp nơi trên cơ thể. Các tinh thể muối urat gây viêm khớp, dẫn tới sưng, đỏ, nóng, đau, và cứng khớp. Ở giai đoạn muộn, biểu hiện viêm tại nhiều khớp cả tay và chân, có thể đối xứng, xuất hiện những u cục tại nhiều nơi, nhất là quanh các khớp, bệnh diễn biến liên miên không rõ từng đợt, giữa các đợt viêm cấp các khớp vẫn đau nhức, dần dần gây biến dạng khớp, cứng khớp, teo cơ...

Hầu hết các bệnh nhân có các cơn đau tái phát trong vòng vài năm, tùy theo thể trạng và lối sống, mà thường là từ một - 3 năm. Nếu không chữa trị, trong giai đoạn sau, các cơn đau khớp cấp sẽ gây tổn thương nhiều khớp, làm tổn thương khớp, mất vận động, đau mạn tính và hình thành cục tophi (do tinh thể urat lắng đọng trong mô mềm).

Acid uric trong máu cao gây sưng đỏ, đau nhức các khớp ngón tay, mắt cá chân, bàn chân...

Một trong những nguyên do trực tiếp gây bệnh gút là acid uric, vậy nên những người ăn nhiều thức ăn giàu purine sẽ làm tăng tình trạng nâng cao acid uric máu sẵn có, xúc tiến họ phát triển thành bệnh nhân gút, làm nhanh tái phát các cơn gút, khó kiểm soát bệnh và sớm trở nên gút mạn. Những bệnh nhân bị béo phì, nâng cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu dễ bị gút và ngược lại, bệnh nhân gút rất dễ mắc 4 bệnh trên. Theo nghiên cứu, nguyên do hàng đầu dẫn đến mắc bệnh gút là do chế độ ăn uống sai lầm: uống quá nhiều rượu bia góp phần làm tăng acid uric máu mà còn làm cho acid uric thuận lợi bị lắng đọng tại tổ chức, gây cơn gút cấp, gây sỏi thận. Ăn nhiều phủ tạng động vật, thực phẩm có chứa nhiều protid, các loại thịt có màu đỏ, các loại hải sản, nấm, giá, bạc hà (dọc mùng)... Những thực phẩm này sẽ làm gia nâng cao tốc độ tổng hợp acid uric trong cơ thể. Bệnh nhân gút có tầm vóc trung bình 50kg không nên ăn quá 100g thực phẩm giàu đạm mỗi ngày.

Làm gì để phòng bệnh?

Người bị bệnh gút cũng phải dùng thuốc điều trị vì chính sách ăn uống không thể thay thế được thuốc điều trị. Tuy nhiên, chế độ ăn uống lại phát triển thành thiết yếu và nhu yếu khi người bệnh bị dị ứng với thuốc điều trị. Một chế độ ăn hợp lý sẽ cố gắng gần như trong quá trình điều trị và bộ phận ngừa bệnh. Những thực phẩm người bệnh cần dùng là: các loại rau xanh giàu chất xơ như dưa chuột, rau cần, cải xanh, cải bắp, khoai tây, bí đỏ, lê, táo nho...; uống nhiều nước, nước khoáng có bicarbonate, nước sắc lá sakê; các loại ngũ cốc. Ngoài ra, bệnh nhân gout cần có 1 chính sách sinh hoạt, rèn luyện thân thể một cách khoa học; tránh làm những việc nặng, gắng sức; tránh bị lạnh đột ngột; tránh bị stress.      

ThS. Hà Hùng Thủy