"Làng mất trí nhớ" là cái tên phổ biến đối với người sở ở khi người ta đề cập tới Hogewey (Hà Lan). Đây là nơi mà người bệnh có thể hưởng thụ một đời sống nghe qua có vẻ bình thường, nhưng bản chất họ được giám sát chặt chẽ mọi lúc, mọi nơi.
Hogewey, làng điều trị cho người mất trí ở Hà Lan
Bà Corrie Visser là 1 trong số 152 cư dân của Hogewey, 1 địa chỉ chăm sóc người già tiên tiến nằm ở ngoại ô thị trấn Weesp (Hà Lan), cách Thủ đô Amsterdam khoảng vài chục phút lái xe. Một bộ phận đông đảo nhân viên của Hogewey sẽ luôn túc trực chăm sóc các cư dân ở nhà hàng, hiệu tạp hóa, tiệm làm tóc và rạp hát mặc dù cư dân của Hogewey không nhận biết họ đang bị giám sát chặt chẽ.
Cư dân của Hogewey được cho phép tự do dạo chơi quanh các khoảng sân với đầy ắp cây cối, đài phun nước và các băng ghế ngồi - nhưng họ không thể rời khỏi làng nếu như như không nhận được sự cho phép. Việc gửi các thành viên gia đình đến điều trị ở Hogewey xem ra ít tốn kém hơn so với chăm sóc tại gia. Nó cũng xóa tan sự căng thẳng cho các thành viên trong gia đình lúc trong nhà có người bệnh, vì họ không có đủ thời gian thích hợp hoặc không được đào tạo kỹ lưỡng nhằm chăm sóc cho người thân yêu của mình. Bệnh nhân Corrie Visser được chẩn đoán mất trí nhớ nghiêm trọng, nghĩa là bà cần được quan tâm và hỗ trợ thường xuyên 24 tiếng đồng hồ 1 ngày.
Ông Theo Visser - chồng của bà Corrie Visser vui vẻ cho biết: "Mọi thứ đều hoàn hảo. Quả không còn nơi nào tốt hơn để chăm sóc cho vợ tôi bằng Hogewey". Gần như mỗi ngày trong tuần, ông Theo Visser lại cần mẫn lái xe 15km đến Hogewey thăm bà vợ yêu dấu 80 tuổi của mình. Mặc dù không thể tán gẫu cùng nhau, nhưng hai ông bà thường ngồi bên nhau hàng giờ, nắm tay nhau. Ít nhất trong 1 phần ký ức của mình, cảm xúc yêu thương vẫn tràn đầy dù rằng bà không thể tả nó rõ bằng lời. Cũng như những cư dân khác của làng Hogewey, bà Corrie không biết chuẩn xác mình đang tại đâu, nhưng bà luôn cảm thấy nó là nhà mình.
 Bà Corrie Visser 1 bệnh nhân của ngôi làng mất trí. |
Tâm nguyện nhân văn của nhà sáng lập
Đối với bà Yvonne van Amerongen, 1 trong những nhà sáng lập của làng Hogewey, nhu cầu sáng tạo nên ngôi làng là một cảm xúc xuất phát từ cá nhân. Bà Amerongen nhớ lại: "Đó là thời khắc lúc mẹ gọi tôi đến bên giường và nói rằng cha tôi đã đột ngột qua đời sau 1 cơn đau tim. Một trong những điều đầu tiên mà tôi nghĩ là: Tạ ơn Chúa, cha con đã không đi xa trong nhà dưỡng lão". Dù tôi đang điều hành một nhà dưỡng lão nhưng thâm tâm tôi không muốn cha tới đó. Và sau cái chết của người cha, bà Yvonne Tiến hành dần hình thành ý tưởng về một ngôi làng dành cho những người mất trí nhớ để họ có một cuộc sống bình thường. Vào tháng 11/1992, bà đã bàn luận cùng các đồng nghiệp của mình rằng liệu có thể chuyển đổi nhà dưỡng lão truyền thống thành một nơi đáng sống hơn chăng. Cuối cùng, họ đã tạo ra một khu phức hợp rộng 1,5ha, hoàn tất về năm 2009, nơi đây có 23 đơn vị nhà ở và 7 "phong cách sống" khác nhau, chẳng hạn như nghề thủ công, văn hóa, tôn giáo và đô thị. Những người yêu nghệ thuật có thể tha hồ vẽ tranh trên tường và chơi âm nhạc tùy thích.
Hogewey hoạt động dựa trên một tiêu chí khá đơn giản: đem đến 1 môi trường sống thông thường nhất có thể, gợi nhớ tới những năm đầu đời của mỗi cá nhân. Từ việc xếp đặt vật dụng cho mỗi căn hộ, tới các hình thức trang trí và việc đem tới các loại thực phẩm, bà Corrie luôn tin rằng chẳng có gì trảo đổi trong cuộc đời bà. Đó cũng là cảm giác mà những nhà sáng lập muốn tôn tạo và duy trì ngày này sang ngày khác tại làng Hogewey.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên toàn toàn cầu hiện có 35,6 triệu người mắc bệnh mất trí nhớ và 7,7 triệu trường hợp mất trí nhớ được chẩn đoán mới mỗi năm. Với tốc độ đó, ước tính đến năm 2030, số lượng người mất trí nhớ sẽ nâng cao gấp đôi và gấp 3 về năm 2050. Đây có thể là một gánh nặng cho tất cả các chính phủ trong việc chăm sóc người bệnh khi mà mức chi phí cả chăm sóc y tế vẫn tăng cao. Ở Hà Lan, người dân thanh toán cho hệ thống chăm sóc y tế trong suốt những năm họ làm việc và số tiền giải ngân sau đó sẽ được trang trải cho các chi phí đời sống hưu trí - và điều này có nghĩa là sống ở làng Hogewey sẽ không tốn bất kỳ chi phí nào ví dụ so với chăm sóc điều trị tại các nhà dưỡng lão truyền thống. Liệu mô hình điều trị sáng tạo này có thể được vận dụng ở các quốc gia khác? Lãnh đạo lĩnh vực công nghiệp chăm sóc y tế ở Đức, Anh, Thụy Sĩ và Nhật Bản đang bắt đầu để tâm tới hình mẫu sống động của làng Hogewey. Trên mức độ thể chất, cư dân tại làng Hogewey đã ít tốn cho phí y tế hơn, họ ăn ngon hơn và sống thọ hơn. Trên mức độ tinh thần, họ cũng bày tỏ sự yêu đời hơn. Thật khó để ước lượng chuẩn xác nhưng đó là sự thật đang hiển hiện nay làng Hogewey. Vậy nhiều nơi trên thế giới sẽ học theo Hogewey chứ? Đó là băn khoăn kế tiếp.
NGUYỄN THANH HẢI(Theo CNN, 2013)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét