Mùa mưa bão tới là nỗi lo bị điện giật lại nóng lên hơn bao giờ hết. Tai nạn điện giật thường xảy ra đột ngột, do vô tình hoặc không nắm vững những nguyên tắc đề phòng tai nạn lúc tiếp xúc với điện, hậu quả là nạn nhân có thể bị bỏng ở các mức độ khác nhau, thậm chí tử vong do ngừng hô hấp và tuần hoàn. Bởi vậy, sơ cứu ban đầu có vai trò rất cần thiết trong việc cứu sống nạn nhân.
Nguy hiểm đến tính mạng
Mối nguy hiểm của điện giật phụ thuộc về mức điện thế của dòng điện, dòng điện xoay chiều hay 1 chiều. Với cường độ dòng điện dưới 30mA sẽ không ảnh hưởng gì nhiều, dưới 80mA sẽ gây giật nhẹ, từ 80 - 300mA sẽ gây nguy hiểm. Bên cạnh đó là các yếu tố như dòng điện truyền qua cơ thể như thế nào, thời gian tiếp xúc dòng điện và điện trở của mô tiếp xúc. Với những mô xương, do điện trở cao nên ít hiểm nguy hơn, với mô da, đặc biệt là da ẩm ướt, điện trở càng thấp thì mức độ hiểm nguy càng cao.
 Cần hết sức thận trọng lúc tách nạn nhân khỏi nguồn điện để tránh bị điện giật. |
Thông thường, điện giật sẽ dẫn đến hai thương tổn là bỏng và ảnh hưởng đến các mô bên trong. Bỏng gồm có bỏng nhiệt gây hoại tử và bỏng gây rối loạn các cơ quan trong cơ thể, xáo trộn sinh lý, dẫn tới nguy cơ: suy hô hấp, suy tim, ngưng thở. Tùy từng mức độ, nạn nhân có thể ngất rồi tỉnh lại, cũng có thể ngất rồi sau đó ngưng tim, ngưng thở, nếu như không sơ cứu kịp thời dễ dẫn tới tử vong.
Ngoài ra, điện giật còn gây cứng cơ dẫn đến gãy xương hoặc các cơ của cơ thể bị co giật mạnh, làm người bắn ra, ví dụ đang tại trên cao có thể bị rơi xuống gây chấn thương. Nhiều trường hợp nạn nhân bị điện giật, người dính về dây điện, khi bị ngắt cầu dao điện thì nạn nhân buông tay té ngã có thể dẫn đến những chấn thương.
Cần cấp cứu kịp thời và đúng cách
Khi phát hiện người bị điện giật, trước tiên, cần sớm tách nạn nhân ra khỏi dòng điện bằng cách cắt cầu dao điện. Tuyệt đối không vì hoảng loạn mà sờ tay về nạn nhân lúc chưa ngắt điện. Có thể dùng bất cứ 1 vật dụng gì khô nhưng không phải bằng kim loại để đẩy, tách nạn nhân ra khỏi dòng điện (lưu ý: Không được dùng tay không mà nên mang găng tay cao su hay quấn bao nylon, vải khô, đi guốc dép khô hay đứng trên 1 tấm ván khô, sử dụng gậy gỗ khô để gạt dây điện ra). Nạn nhân đang ở nơi có rất nhiều nước thì cần đưa ra khỏi vùng nước. Cần ủ ấm, tránh để cho nạn nhân bị lạnh. Việc giữ thân nhiệt cho nạn nhân là rất quan trọng.
Đặt nạn nhân nằm ở nơi thoáng mát và kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách áp má vào mũi nạn nhân và xem lồng ngực có di động hay không, hoặc dùng tay đặt về động mạch 2 bên cổ nạn nhân. Với nạn nhân không có dấu hiệu thở thì tiến hành hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực ở chỗ, cho đến khi tự thở được hoặc xác định nạn nhân chắc chắn đã chết thì mới dừng lại. Nhiều trường hợp nạn nhân đã ngừng thở, ngưng tim, ví dụ tích cực hô hấp nhân tạo kịp thời và đúng cách trong những phút trước hết thì phần lớn có thể được cứu sống. Không ít người do không được sơ cứu đã tử vong trong thời gian đợi xe cấp cứu đến.
Hô hấp nhân tạo: Nới rộng quần áo và dây thắt lưng, đệm dưới cổ cho đầu hơi ngửa ra sau để đảm bảo đường hô hấp được thông thoáng. Một tay bịt mũi nạn nhân, tay kia kéo hàm xuống dưới để miệng hở ra, ngậm chặt miệng nạn nhân rồi thổi thường xuyên hai hơi đối với người lớn, 1 hơi đối với trẻ em dưới 8 tuổi, sau đó để lồng ngực tự xẹp xuống rồi lại thổi tiếp. Người lớn và trẻ em trên 8 tuổi, mỗi phút phải thổi ngạt 20 lần. Trẻ dưới 8 tuổi, mỗi phút phải thổi ngạt từ 20 - 30 lần.
Ép tim ngoài lồng ngực: Người tiến hành ép tim ngồi bên trái nạn nhân, hai bàn tay chồng lên nhau rồi để trước tim, tương xứng với núm vú hoặc khoang liên sườn 4 - 5 bên ngực trái, từ từ ấn sâu xuống khoảng từ 1/3 cho đến 1 nửa bề dày lồng ngực, sau đó nới lỏng tay ra. Người to và trẻ em trên một tuổi, số lần ép tim trong một phút khoảng 100 lần. Trẻ dưới một tuổi, mỗi phút ép tim hơn 100 lần. Nếu phải kết hợp cả ép tim với thổi ngạt, cứ 5 lần ép tim lại thổi ngạt một lần.
Cần lưu ý, khi tiến hành sơ cứu ép tim và hà hơi thổi ngạt, phải đặt nạn nhân ở nơi thoáng đãng, trên nền cứng, việc đặt trên giường có độ lún, chẳng hạn như giường đệm lò xo sẽ làm cho việc ép tim không có tác dụng.
Với nạn nhân còn tỉnh: Kiểm tra mức độ tổn thương tại các vị trí nặng hay nhẹ. Đặc biệt, kiểm tra tổn thương hiểm nguy trước như ở đốt sống cổ bởi những tổn thương này có thể gây liệt nếu không sơ cấp cứu kịp thời, sau đó tiến hành kiểm tra các phòng còn lại và nhanh chóng đưa nạn nhân tới trung tâm y tế sắp nhất.
Lời khuyên của thầy thuốc
Để phòng ngừa điện giật, các gia đình thiết kế các ổ điện an toàn; Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, đảm bảo các thiết bị điện an toàn, không bị hở, mát: Khi sửa điện phải dùng găng tay, ủng, kìm, bút thử điện... để cách điện, tuyệt đối không sử dụng tay trần hoặc ướt để nối và cắt điện; không sử dụng điện để đánh cá, diệt chuột, chống trộm...; Chấp hành nghiêm ngặt các nguyên tắc an toàn về mắc điện và sử dụng điện. Các dụng cụ điện phải có vật cách ly, các dây điện trần phải được bọc cẩn thận và đặc biệt không để các dụng cụ điện, dây dẫn điện, ổ cắm điện ngang tầm tay trẻ em. Trẻ có thể chọc cây đinh, que sắt về ổ điện hoặc sử dụng dao kéo cắt dây điện gây tai nạn đáng tiếc.
BS. Ngô Văn Toàn
0 nhận xét:
Đăng nhận xét